Hytaýda attosekunt lazerleriniň tehnologiýasy we ösüş meýilleri
Hytaýyň Ylymlar akademiýasy, Fizika instituty 2013-nji ýylda 160 sany ölçeg netijelerini izolirlenen attosekunt impulslary hökmünde habar berdi. Bu gözleg toparynyň izolirlenen attosekunt impulslary (IAP), CEP tarapyndan durnuklaşdyrylan 5-nji femtosekunt lazer impulslary bilen dolandyrylýan ýokary tertipli garmonika esasynda döredildi, gaýtalanma tizligi 1 kHz. Atosekunt impulslarynyň wagtlaýyn aýratynlyklary attosekunt uzalma spektroskopiýasy bilen häsiýetlendirildi. Netijeler, bu şöhläniň impulsyň dowamlylygy 160 atosekunt we merkezi tolkun uzynlygy 82eV bolan izolirlenen attosekunt impulslaryny üpjün edip biljekdigini görkezýär. Topar attosekunt çeşmesini döretmekde we attosekunt uzalýan spektroskopiýa tehnologiýasynda üstünlik gazandy. Atosekunt çözgüdi bolan aşa ultramelewşe ýagtylyk çeşmeleri, kondensirlenen materiýa fizikasy üçin täze amaly meýdanlary açar. 2018-nji ýylda Hytaýyň Ylymlar akademiýasy, Fizika instituty, attosekunt ýagtylyk çeşmelerini dürli ölçeg terminallary bilen birleşdirýän, dersara ultrafast wagt çözülen ölçeg ulanyjy enjamynyň gurluşyk meýilnamasyny habar berdi. Bu, gözlegçilere materiýada ultrafast prosesleriň wagtlaýyn çözülen ölçeglerine femtosekuntda çeýe attosekunt geçirmäge mümkinçilik berer, şol bir wagtyň özünde tizlik we giňişlik çözgüdi bolar. Gözlegçilere atomlarda, molekulalarda, ýüzlerde we köp gaty materiallarda mikroskopik ultrafast elektron dinamikany öwrenmäge we gözegçilikde saklamaga mümkinçilik berýär. Netijede, fizika, himiýa we biologiýa ýaly birnäçe gözleg derslerini öz içine alýan degişli makroskopiki hadysalara düşünmek we ulanmak üçin ýol açar.
2020-nji ýylda Huazhong Ylym we Tehnologiýa Uniwersiteti, ýygylyk bilen çözülýän optiki girelge tehnologiýasy arkaly attosekunt impulslaryny takyk ölçemek we täzeden gurmak üçin ähli optiki çemeleşmäni ulanmagy teklip etdi. 2020-nji ýylda Hytaýyň Ylymlar akademiýasy goşa yşyk saýlaýjy geçelge tehnologiýasyny ulanmak arkaly femtosekunt impulsynyň fotoelektrik meýdanyny emele getirip, izolirlenen attosekunt impulslaryny üstünlikli döredendigini habar berdi. 2023-nji ýylda Milli Goranmak Tehnologiýa Uniwersitetiniň topary ultra giň zolakly izolirlenen attosekunt impulslaryny häsiýetlendirmek üçin qPROOF atly çalt PROOF prosesini teklip etdi.
2025-nji ýylda Hytaýyň Şanhaýdaky Ylymlar akademiýasynyň gözlegçileri özbaşdak gurlan wagt sinhronlaşdyryş ulgamyna esaslanýan lazer sinhronizasiýa tehnologiýasyny işläp düzdüler, ýokary takyklyk wagtyny ölçemäge we pikosekunt lazerlerine hakyky wagtda jogap bermäge mümkinçilik berdi. Bu, diňe bir sekunt aralygyndaky ulgamyň wagtyny gözegçilikde saklaman, eýsem uzak möhletli iş wagtynda lazer ulgamynyň ygtybarlylygyny ýokarlandyrdy. Işlenip düzülen derňew we gözegçilik ulgamy wagt jitteri üçin hakyky wagtda düzediş girizip biler. Şol ýylda gözlegçiler, otnositel burç tizligini göterýän izolirlenen attosekunt gamma-şöhle impulslaryny döretmek üçin otnositel intensiwlik giňişlik duralgalaryny (STOV) lazerleri hem ulandylar.
Atosekunt lazerleri, çalt gözleg döwründe bolup, esasy gözleglerden başlap, amaly wagyz etmeklige çenli köp tarapy öz içine alýar. Ylmy gözleg toparlarynyň tagallalary, infrastrukturany gurmak, milli syýasatlary goldamak, içerki we halkara hyzmatdaşlyk we alyş-çalyşlar arkaly Hytaýyň attosekunt lazerlerdäki ýerleşişi giň ösüş perspektiwalaryna eýe bolar. Has köp uniwersitetler we gözleg institutlary attosekunt lazerleri boýunça gözleg işlerine goşulanda, halkara perspektiwaly we innowasiýa mümkinçilikleri bolan ylmy gözleg zehinleriniň bir topary ösdürilip, attosekunt ylmynyň durnukly ösmegine kömek eder. Milli Attosecond esasy ylmy desga, ylmy jemgyýet üçin öňdebaryjy gözleg platformasy bilen üpjün eder we ylym we tehnologiýanyň ösmegine has köp goşant goşar.
Iş wagty: Awgust-26-2025