Tolkun we bölejik häsiýeti tebigatyň materiýanyň iki esasy häsiýetidir. Lightagtylyk bolsa, tolkunmy ýa-da bölejikmi diýen jedel 17-nji asyra degişlidir. Nýuton öz kitabynda ýagtylygyň bölejik teoriýasyny esaslandyrdyOptikaýagtylygyň bölejik teoriýasyny bir asyr töweregi wagt bäri esasy teoriýa öwürdi. Gýugens, Tomas Youngang, Makswell we beýlekiler ýagtylygyň tolkun diýip hasaplaýardylar. 20-nji asyryň başyna çenli Eýnşteýn muny teklip etdiOptikakwant düşündirişifotoelektriktäsir, ýagtylygyň tolkun we bölejikleriň ikitaraplaýyn aýratynlyklarynyň bardygyna düşündi. Bohr soňraky meşhurlyk ýörelgesinde ýagtylygyň tolkun ýa-da bölejik ýaly hereket etmeginiň belli bir synag gurşawyna baglydygyny we iki häsiýeti bir synagda bir wagtda synlap bolmajakdygyny aýtdy. Şeýle-de bolsa, Jon Wheeler kwant wersiýasyna esaslanyp, meşhur gijikdirilen seçip alyş synagyny teklip edeninden soň, ýagtylygyň bir wagtyň özünde “ne tolkun, ne bölejik, ne tolkun, ne bölejik” tolkun bölejikleriniň superpozisiýa ýagdaýyny özünde jemläp biljekdigi teoretiki taýdan subut edildi. hadysa köp sanly synaglarda syn edildi. Lightagtylygyň tolkun bölejikleriniň superpozisiýasyna synag synagy, Bohryň biri-biriniň üstüni ýetirmek ýörelgesiniň adaty araçägini kynlaşdyrýar we tolkun bölejikleriniň ikitaraplaýynlygy düşünjesini kesgitleýär.
2013-nji ýylda Alisondaky Çeşir pişigi, Aharonow we başg. kwant Çeşir pişik teoriýasyny teklip etdi. Bu teoriýa gaty täze fiziki hadysany ýüze çykarýar, ýagny Çeşir pişiginiň bedeni (fiziki birlik), ýylgyrýan ýüzünden (fiziki häsiýeti) giňişlikdäki bölünişigi amala aşyryp biler, bu bolsa maddy atributyň we ontologiýanyň bölünmegini üpjün edýär. Gözlegçiler soňra neýtron we foton ulgamlarynda Çeşir pişigi hadysasyna syn etdiler we iki kwant Çeşir pişiginiň ýylgyrýan ýüzlerini alyş-çalyş hadysasyna has-da syn etdiler.
Recentlyakynda Hytaýyň Ylym we Tehnologiýa Uniwersitetiniň professory Li Çuanfengiň topary, Nankai uniwersitetinde professor Çen Jinglingiň topary bilen bilelikde tolkun bölejikleriniň ikitaraplaýyn bölünişigine düşündi.Optika, ýagny tolkun häsiýetleriniň bölejik häsiýetlerinden giňişlikde bölünişi, fotonlaryň erkinliginiň dürli derejelerini ulanyp synaglary taslamak we wirtual wagt ewolýusiýasyna esaslanýan gowşak ölçeg usullaryny ulanmak arkaly. Fotonlaryň tolkun häsiýetleri we bölejik häsiýetleri dürli sebitlerde bir wagtda syn edilýär.
Netijeler kwant mehanikasynyň, tolkun bölejikleriniň ikitaraplaýynlygynyň esasy düşünjesine düşünmegi çuňlaşdyrmaga kömek eder we ulanylýan gowşak ölçeg usuly kwant takyklygyny ölçemek we garşylyklaýyn aragatnaşyk ugrunda synag synaglary üçin ideýalary üpjün eder.
| kagyz maglumatlary |
Li, JK., Gün, K., Wang, Y. we ş.m. Bir fotonyň tolkun ‒ bölejikleriniň ikitaraplaýynlygy Çeşir pişigi bilen bölmegiň synag tejribesi. “Light Sci Appl” 12, 18 (2023).
https://doi.org/10.1038/s41377-022-01063-5
Iş wagty: 25-2023-nji dekabry